Hipoglikemia reaktywna – jak rozpoznać tą coraz częstszą przypadłość?

Pierwszym skojarzeniem dotyczącym zaburzeń gospodarki węglowodanowej jest cukrzyca, drugim – insulinooporność. Na skutek niezdrowego trybu życia, źle zbilansowanej diety oraz braku aktywności fizycznej zarówno insulinooporność, jak i cukrzyca diagnozowane są coraz częściej. Ich wspólnym mianownikiem jest zbyt wysoki poziom glukozy we krwi, czyli hiperglikemia. Okazuje się jednak, że coraz częstszym problemem jest także zaburzenie o zgoła odmiennym charakterze – hipoglikemia reaktywna, czyli zbyt niski poziom glukozy we krwi. Hipoglikemia reaktywna jest odmiennym stanem niż niski poziom glukozy występujący na czczo. Czym jest hipoglikemia reaktywna? Jak ją rozpoznać i leczyć?

Czym jest hipoglikemia reaktywna?

Hipoglikemia reaktywna to stan prowadzący do znacznego obniżenia poziomu glukozy we krwi po posiłku. Około 3 – 4 godzin po przyjęciu posiłku dochodzi do nagłego, zbyt dużego wyrzutu insuliny przez trzustkę. Dochodzi wtedy do zbyt dużego spadku poziomu glikemii we krwi. Dlaczego tak się dzieje?

Głównym czynnikiem determinującym syntezę insuliny przez trzustkę jest spożycie węglowodanów. Jeśli stosujemy tradycyjną dietę, w której dominują węglowodany (zarówno proste, jak i złożone), trzustka jest stale pobudzana do pracy. Dodatkowe bodźce sprzyjające rozwojowi hipoglikemii reaktywnej, związane z błędami dietetycznymi to:

– zbyt niskie spożycie tłuszczów
– głodzenie się
– picie zbyt dużych ilości kawy
– częste spożywanie alkoholu
– zbyt długie przerwy między posiłkami

Rozwojowi hipoglikemii reaktywnej sprzyja także stres, brak aktywności fizycznej. Rzadziej przyczynami tego zaburzenia są resekcje żołądka, wrodzone defekty metaboliczne, takie jak galaktozemia lub nietolerancja fruktozy. Hipoglikemia reaktywna może oczywiście towarzyszyć insulinooporności czy cukrzycy typu 2. Co ciekawe, hipoglikemia reaktywna nie jest domeną ludzi otyłych – statystycznie najczęściej dotyka osób szczupłych lub z niewielką nadwagą, a także tych, którzy w krótkim czasie pozbyli się sporej ilości nadmiarowych kilogramów.

Jak rozpoznać hipoglikemię reaktywną?

Objawy hipoglikemii reaktywnej pojawiają się kilka godzin po spożyciu posiłku i wynikają ze zbyt dużego i gwałtownego spadku poziomu glukozy we krwi. Charakterystyczne symptomy to:

– ogólne osłabienie
– bóle i zawroty głowy
– rozdrażnienie
– okresowe zaburzenia widzenia
– wzmożony apetyt na słodycze
– bóle mięśni
– kłopoty ze snem
– kołatanie serca
– wzmożona potliwość

Potwierdzeniem diagnozy może być charakterystyczny wynik doustnego testu tolerancji glukozy z 75 g glukozy, zaś pomiar poziomu glukozy na czczo nie jest wiarygodnym badaniem.

Czy można zapobiec hipoglikemii reaktywnej?

Hipoglikemia reaktywna to bardzo uciążliwa przypadłość, która utrudnia codzienne funkcjonowanie, generując osłabienie i złe samopoczucie w ciągu dnia. Ponadto zbyt niski poziom glukozy we krwi może prowadzić do omdleń i zaburzeń w funkcjonowaniu układu nerwowego. Jak zapobiegać takim zaburzeniom?

Podstawą profilaktyki hipoglikemii reaktywnej jest właściwa dieta – uboga w węglowodany i obfitująca w tłuszcze. Taki model żywienia nie prowadzi do nadmiernej sekrecji insuliny, chroni przed wszelkimi zaburzeniami gospodarki węglowodanowej – nie tylko przed hipoglikemią reaktywną, ale także insulinoopornością czy cukrzyca. Dieta tłuszczowa stanowi także cenne uzupełnienie leczenia tych zaburzeń. Równie ważne jest unikanie nadmiernych ilości kofeiny czy alkoholu, regularna aktywność fizyczna czy unikanie stresu.