Poważne powikłania hipoglikemii w przebiegu cukrzycy

Cukrzyca to choroba przewlekła, której nie jesteśmy w stanie wyleczyć. Dążenia lekarzy i dietetyków sprowadzają się do normalizowania poziomu glukozy we krwi i zapobieganiu rozwojowi powikłań cukrzycy. A powikłania tej przewlekłej choroby omawiane są zazwyczaj w kontekście hiperglikemii, czyli utrzymującego się zbyt wysokiego poziomu glukozy we krwi. I rzeczywiście – hiperglikemia inicjuje zjawisko glikacji białek, przyczynia się do uszkodzenia śródbłonka ścian naczyń krwionośnych, sprzyja zaburzeniom funkcjonowania komórek nerwowych, a także degradację białek strukturalnych. Ostatecznie dochodzi do takich niekorzystnych zmian w organizmie jak:

– choroby układu sercowo – naczyniowego (miażdżyca, nadciśnienie, zawał serca, choroba niedokrwienna)
– uszkodzenie nerek
– uszkodzenie wzroku
– zmiany neurodegeneracyjne i neuropatie obwodowe, udar mózgu
– artropatie

Okazuje się jednak, że także hipoglikemia nie pozostaje obojętna dla zdrowia. Powtarzające się epizody hipoglikemii, czyli zbyt niskiego poziomu glukozy we krwi także generują trwałe zmiany w organizmie cukrzyka.

Skąd się bierze hipoglikemia w przebiegu cukrzycy?

Jako hipoglikemię określamy spadek poziomu cukru we krwi poniżej 70 mg/ dl (czyli poniżej 3,9 mmol/ l). Zbyt niski poziom cukru we krwi daje szereg charakterystycznych objawów, z których najczęściej występujące to:

– nadmierne pocenie
– drżenie mięśniowe
– zaburzenia widzenia
– kłopoty z koncentracją
– kołatanie serca
– osłabienie

Ostatecznie może dojść do utraty przytomności, a nawet śpiączki. Potwierdzeniem hipoglikemii zawsze powinien być pomiar poziomu glukozy we krwi (najczęściej glukometrem). Gdy pojawią się objawy hipoglikemii, należy przyjąć łatwo przyswajalne węglowodany, np. w postaci owoców, miodu, słodzonej herbaty.

Najczęstsze przyczyny hipoglikemii u osób chorujących na cukrzycę to:

– ominięcie posiłku
– wstrzyknięcie zbyt wysokiej dawki insuliny
– zbyt duży odstęp czasowy pomiędzy iniekcją insuliny a przyjęciem posiłku
– ominięcie posiłku po przyjęciu insuliny
– zbyt intensywna aktywność fizyczna
– nadużywanie alkoholu.

Czym grozi hipoglikemia?

Oczywistą konsekwencją hipoglikemii jest pogorszenie samopoczucie, osłabienie oraz ryzyko omdlenia. Najpoważniejszym powikłaniem jest z pewnością śpiączka hipoglikemiczna, będąca konsekwencją niedobory glukozy w mózgu i zaburzenia jego funkcjonowania. Śpiączka glikemiczna rozpoczyna się nagle, pojawia się omdlenie i uogólnione drgawki. Brak interwencji lekarskiej może prowadzić nawet do śmierci.

Nawracająca hipoglikemia może prowadzić do szeregu innych powikłań, np. do rozmaitych urazów (zwichnięć, złamań) będących konsekwencją upadków podczas omdlenia. Inne powikłania hipoglikemii to m. in.:

– utrwalone zaburzenia rytmu serca
– uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego
– nasilenie niekorzystnych zmian w układzie sercowo – naczyniowym (dławica piersiowa, zawał serca, niedotlenienie mięśnia sercowego)

Kluczowe znaczenie ma zatem zapobieganie hipoglikemii, polegające na wykonywaniu pomiarów poziomu glukozy we krwi, a także przestrzeganie diety w cukrzycy. Ważne jest zarówno to, co jemy, jak i częstotliwość posiłku. Dieta powinna dostarczać niewielkich ilości węglowodanów – sprzyjają one szybkiemu wzrostowi glikemii i równie szybkiemu spadkowi poziomu glukozy we krwi. A to zwiększa ryzyko niedocukrzenia. Nie są zalecane zbyt duże przerwy w czasie posiłków, a także omijanie posiłku po przyjęciu insuliny. Nie wolno stosować zbyt wysokich dawek insuliny, warto rozważyć stosowanie insulin długodziałających.