Na czym polega zespół wyczerpania nadnerczy?

Nadnercza, znajdujące się nad każdą nerką to ośrodki kontroli stresu w organizmie. Są odpowiedzialne za syntetyzowanie  licznych przekaźników chemicznych, które pomagają nam radzić sobie z problemami emocjonalnymi lub obciążeniem fizycznym. Stres przybiera różne formy, a zwiększonego narażenia na stres doświadcza dziś większość z nas. Im bardziej się stresujemy, tym ciężej muszą pracować nadnercza. Przepracowane, nadmiernie przeciążone nadnercza ulegają wypaleniu lub zmęczeniu. Twoje ciało chce odpocząć, aby się zregenerować. Próbuje oszczędzać energię. Twoje układy i narządy zaczynają zwalniać. Zmęczenie i letarg wzrastają. Na początku próbujesz kawy, suplementów i cukru, aby zwiększyć swój poziom energii. W końcu takie doraźne sposoby zawodzą i czujesz się bardziej zmęczony niż kiedykolwiek. Brzmi znajomo?

Jakie są przyczyny wyczerpania nadnerczy?

Istnieje wiele przyczyn zmęczenia nadnerczy. Stres emocjonalny i przepracowanie są głównymi stresorami. Objawy, które powstają w efekcie narażenia na stres są wynikiem załamania naszego układu hormonalnego i nerwowego – a oba te układy mają wpływ na całe ciało. Wszelkiego rodzaju nadmiar stresu powoduje nadnercza do zwiększenia produkcji kortyzolu. Zmęczenie nadnerczy uważa się wystąpić, gdy nadnercza zostały przepracowane do tego stopnia, że nie mogą już wydzielać poziom kortyzolu, które są odpowiednie dla optymalnego funkcjonowania. Najpierw wydzielają go za dużo, a z czasem ich zdolności wydzielnicze zmniejszają się. To nie jest choroba, jest to zespół, który wynika z oddziaływania stresu do momentu, w którym organizm nie może reagować w optymalny sposób.

Jak objawia się zmęczenie nadnerczy?

Objawy zmęczenia nadnerczy obejmują:

• spadek energii
• bezsenność
• lęk
• zbyt niskie ciśnienie krwi
• ból w mięśniach
• alergie pokarmowe
• spadek libido
• niską  temperaturę ciała
• nieregularne miesiączki
• zespół napięcia przedmiesiączkowego
• palpitacje serca
• chęć na słone lub słodkie przekąski
• hipoglikemię

Takie symptomy to rozpaczliwy sposób, w jaki twoje ciało może zaalarmować cię o chaosie, który panuje wewnątrz. Każdy objaw ma swoją własną przyczynę. Na przykład głód soli i niski poziom ciśnienia krwi można przypisać upośledzonej regulacji aldosteronu, kluczowego hormonu nadnerczy. Kołatanie serca może być spowodowane nadmiernym pobudzeniem współczulnego układu nerwowego. Bóle mięśni i stawów są często spowodowane stanem katabolicznym i niewydolnością wątroby, mimo że wyniki testów laboratoryjnych są prawidłowe. Bezsenność może wynikać z zaburzeń równowagi metabolicznej. Nieregularne miesiączki, niskie libido i PMS są prawdopodobnie spowodowane nadmiernym poziomem estrogenu. Brak odpowiedniego wczesnego rozpoznania tych objawów ma poważne konsekwencje.

Oś podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA) jest siecią hormonalną, która reguluje funkcjonowanie nadnerczy. Nadnercza są ściśle połączone z wieloma innymi narządami. Jedna z takich skomplikowanych relacji dotyczy tarczycy i jajników.  Organy tych osi są od siebie blisko współzależne. Muszą być w idealnej równowadze, aby organizm funkcjonował prawidłowo. Niestety ta równowaga jest zaburzona, gdy nadnercza są przeciążone.  Szczególnie u kobiet nierównowaga ta prowadzi do stanu zwanego przewagą estrogenową. Objawy, które mogą sugerować występowanie takiego zaburzenia to:

• uderzenia gorąca
• przyrost masy ciała w biodrach
• retencja wody
• pogorszony nastrój
• PMS
• endometrioza
• zespół policystycznych jajników.

Zmęczenie nadnerczy – i co dalej?

Gdy nadnercza nie działają prawidłowo, może dojść do zaburzenia funkcjonowania wielu narządów i układów. Konsekwencjami nadnerczy mogą być takie zaburzenia jak:

• zespół jelita drażliwego
• depresja
• syndrom metaboliczny
• cukrzyca
• niedociśnienie
• nieprawidłowości lipidowe
• choroby autoimmunologiczne

Wraz z postępem zmęczenia nadnerczy upośledzone zostaje funkcjonowanie jelit, powodując wrażliwość pokarmową i wewnętrzną dysbiozę. Może dojść do namnażania drożdżaków Candida, zdolność Twojej wątroby do detoksykacji organizmu stopniowo się zmniejsza. Nadmierna kumulacja toksycznych metabolitów może prowadzić do:

• wystąpienia tzw. mgły mózgowej, czyli przewlekłego zmęczenia, problemów z pamięcią i koncentracją
• stanów zapalnych stawów
• wysypki skórnej
• alergii
• bólu mięśni

Nie ma konkretnego leczenia  zmęczenia nadnerczy. Na pewno wskazane jest, aby rzucić alkohol, niektóre leki, kofeinę i papierosy, zadbać o odpowiednią dietę i około 8 – 9 godzin snu na dobę.. Wszystkie te rady powinny sprawić, że poczujesz się lepiej. Można także wziąć suplementy i witaminy na zmęczenie nadnerczy, takie jak witamina C, witaminy z grupy B, koenzym Q10, magnez czy adaptogeny (różeniec, żeń szeń, Ashwagandha).

Jeśli  niewyjaśnione zmęczenie lub wyczerpanie nie znika po wprowadzeniu unormowanego, zdrowego stylu życia – warto skonsultować się z lekarzem. Inne stany, które wpływają na nadnercza to przede wszystkim niewydolność nadnerczy zwana chorobą Addisona. Choroba ta może uniemożliwić nadnerczom wytwarzanie wystarczającej ilości hormonów. Choroba Addisona jest rzadką, ale poważną chorobą. Objawy choroby Addisona to zmęczenie, bólu ciała, niewyjaśniona utrata masy ciała, niskie ciśnienie krwi, zawroty głowy, utrata włosów na ciele i przebarwienia skóry. Choroba Addisona jest rozpoznawana przez lekarzy i może być wykryta za pomocą badań krwi, które wykazują niewystarczający poziom hormonów.

Inne przyczyny zmęczenia to przede wszystkim niehigieniczny styl życia – za dużo pracy, brak snu, zbyt mała lub zbyt duża aktywność fizyczna, niewłaściwie zbilansowana dieta czy spożywanie alkoholu. Ponadto istnieje wiele chorób fizycznych, które powodują niewyjaśnione zmęczenie. Należą do nich problemy z tarczycą, cukrzyca, zespół przewlekłego zmęczenia, fibromialgia, nowotwory, niewydolność wątroby lub nerek czy choroby serca.