Kryteria rozpoznania cukrzycy typu 1 i 2

Cukrzyca to choroba, o której wiemy coraz więcej. Potrafimy określić najważniejsze przyczyny choroby, potrafimy wskazać, kto jest szczególnie zagrożony cukrzycą. Nie potrafimy wyleczyć cukrzycy, ale możemy zminimalizować ryzyko rozwoju powikłań cukrzycy i starać się unormalizować poziom glukozy we krwi. Zastanawiasz się, w jaki sposób rozpoznawana jest cukrzyca? A może słyszałeś o cukrzycy typu 1 i 2 i nie wiesz, czym różnią się te schorzenia? Jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś więcej o cukrzycy – dobrze trafiłeś. Przedstawię Ci wszystkie niezbędne informacje o rozpoznaniu cukrzycy, a także uświadomię Ci, że u podstaw rozwoju choroby leży niewłaściwa dieta, a u podstaw leczenia cukrzycy – leży dieta zbilansowana.

Czym jest cukrzyca?

Cukrzyca to najczęściej występująca choroba metaboliczna, która wystąpić może w dowolnym wieku. Najczęściej jej rozwój determinowany jest predyspozycjami genetycznymi, jednak kluczowe znaczenie ma szkodliwy wpływ czynników środowiskowych. W cukrzycy dochodzi do wzrostu poziomu glukozy we krwi, co powoduje szereg nieodwracalnych powikłań.

Na rozwój cukrzycy szczególnie narażone są następujące osoby:
– z nadwagą lub otyłe
– z dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku cukrzycy
– osoby prowadzące siedzący tryb życia
– wysokokaloryczna dieta obfitująca w węglowodany
– kobiety z zespołem policystycznych jajników
– kobiety, które przeszły cukrzycę w ciąży bądź urodziły dziecko ważące powyżej 4 kg
– chorzy na nadciśnienie, miażdżycę czy hiperlipidemię (trójglicerydy we krwi powyżej 150 mg/ dl lub cholesterol HDL poniżej 40 mg/ dl)
Osoby z grupy ryzyka powinny wykonywać profilaktyczne badania w kierunku cukrzycy, co umożliwi jak najwcześniejsze rozpoznanie cukrzycy i wdrożenie leczenia.

Jak rozpoznać cukrzycę?

W celu postawienia diagnozy konieczne jest wykonanie testów na cukrzycę. Niekiedy badania te wykonywane są w ramach okresowych badań kontrolnych, innym razem do ich wykonania skłania wystąpienie charakterystycznych objawów cukrzycy: utraty masy ciała, zmęczenia i senności, wzmożonego pragnienia, oddawania dużych ilości moczu (także w nocy), świądu i suchości skóry, skłonności do zakażeń grzybiczych i bakteryjnych.

Podstawowe badania w kierunku cukrzycy to oznaczanie poziomu glukozy na czczo oraz w dowolnym momencie dnia (tzw. glikemia przygodna). Gdy wynika badania glukozy na czczo jest niejednoznaczny (100 – 125 mg/ dl) zmierzyć należy poziom glukozy po doustnym podaniu 75 g glukozy. Kryteria rozpoznania cukrzycy dowolnego typu to:

– glikemia na czczo powyżej 125 mg/ dl stwierdzona w minimum dwóch pomiarach
– glikemia przygodna powyżej 200 mg/ dl i towarzyszące objawy cukrzycy
– w doustnym teście tolerancji glukozy: powyżej 125 mg/ dl po dwóch godzinach od podania 75 g glukozy

A jak rozróżnić typ 1 i 2 cukrzycy? Cukrzyca typu 1 najczęściej dotyczy osób młodych i wynika z produkcji autoprzeciwciał, które niszczą trzustkę i hamują syntezę insuliny. W celu potwierdzenia rozpoznania cukrzycy typu 1 oznaczane są następujące przeciwciała:
– przeciwko insulinie IAA
– przeciwko dekarboksylazie kwasu glutaminowego GADA
– przeciwko komórkom trzustkowym ICA
Ponadto oznaczyć można poziom insuliny i peptydu C – obydwa te wskaźniki będą obniżone.

Rozpoznano u Ciebie cukrzycę – i co dalej?

Po postawieniu rozpoznania, chory na cukrzycę trafia pod opiekę diabetologa, który wdraża odpowiednie leczenie. Leczenie cukrzycy typu 1 zawsze wymaga stosowania insuliny, niekiedy konieczne jest także zażywanie leków na cukrzycę. Natomiast w cukrzycy typu 2 leczenie polega na stosowaniu leków hipoglikemizujących, a wraz z postępem choroby możliwe może być także stosowanie insuliny.

Bez względu na rodzaj cukrzycy konieczna jest opieka dietetyka – leczenie cukrzycy nie ma bowiem sensu, jeśli chory nie zmieni nawyków żywieniowych. Pomogę Ci skomponować zbilansowaną dietę w cukrzycy, która pomoże utrzymać poziom glukozy w granicach wartości prawidłowych (70 – 90 mg/ dl) oraz uzupełni działanie farmako- i insulinoterapii. Nie próbuj samodzielnie układać diety – w cukrzycy liczy się zarówno kaloryczność diety, jak i zawartość mikro – i makroskładników. Kluczowe znaczenie ma źródło dostarczanych kalorii a nie regularne przyjmowanie 4-5 posiłków. Dieta dla cukrzyka ma działanie terapeutyczne, nie jest to zatem typowa dieta odchudzająca – osoby chore na cukrzycę niekiedy wcale nie potrzebują schudnąć. Każdy diabetyk potrzebuje natomiast ułożonej indywidualnie diety, która dopasowana zostanie do aktualnych wyników badań, wieku i płci czy stopnia aktywności fizycznej.