Klasyfikacja żywności NOVA

Klasyfikacja żywności NOVAŻywność przetworzona zalewa sklepowe półki i coraz częściej dominuje na naszym talerzu. Żywność tego typu charakteryzuje się znacznie mniejszą zawartością cennych składników odżywczych, z jednoczesną dużą zawartością syntetycznych, szkodliwych dodatków. Nikt nie poddaje już w wątpliwość negatywnego wpływu na zdrowie żywności przetworzonej, a co za tym idzie – konieczności wyeliminowania takich niezdrowych produktów z naszej diety. Nie każdy jednak wie, co w rzeczywistości kryje się pod pojęciem żywności przetworzonej – wszak większość produktów na sklepowych półkach poddawana jest mniej lub bardziej zaawansowanym procesom przetwórczym. W celu ułatwienia oceny żywności pod kątem stopnia jej przetworzenia, stworzono nowy system klasyfikacji żywności – NOVA. Warto przyjrzeć się bliżej temu systemowi oceny żywności, który obejmuje cztery grupy żywności. Najlepiej jest komponować dietę w oparciu o produkty zaliczane do grupy 1 i 2, ograniczyć spożycie produktów z grupy 3 oraz całkowicie wyeliminować te z grupy 4.

 

Grupa 1 żywności wg klasyfikacji NOVA

W tej grupie znajdują się produkty żywnościowe nieprzetworzone oraz przetworzone w minimalnym stopniu. Z kolei żywność minimalnie przetworzona to ta poddana procesowi mrożenia, suszenia, pasteryzacji. Cechą charakterystyczną takiej żywności jest brak dodatku cukru, tłuszczu, soli czy jakichkolwiek syntetycznych dodatków. Do grupy 1 zaliczane są:

– świeże warzywa i owoce
– mrożonki
– suszone warzywa i owoce
– nasiona, pestki, orzechy
– mleko świeże lub pasteryzowane
– jogurt bez dodatku cukru
-mięso
– ryby
– jaja
– grzyby
– nasiona roślin strączkowych
– kawa i herbata bez aromatów i dodatków smakowych
– świeże i suszona zioła oraz przyprawy.

 

Grupa 2 żywności wg klasyfikacji NOVA

Do grupy 2 zaliczane są produkty spożywcze określane jako składniki kulinarne, będące pochodnymi produktów naturalnych. Pozyskiwane są na drodze mielenia, tłoczenia, rafinacji i najczęściej spożywane są z produktami z grupy 1, gdyż wykorzystywane są do ich przyrządzania. Do grupy 2 zaliczamy m. in.:

– oleje roślinne tłoczona na zimno oraz rafinowane
– tłuszcze zwierzęce: masło, smalec
– mleko kokosowe
– syrop klonowy
– miód
– cukier
– ocet.

 

Grupa 3 żywności wg klasyfikacji NOVA

Do grupy 3 żywności zaliczane są przetworzone produkty z grupy 3, które poddane są procesom konserwacji bądź zawierają dodatek produktów z grupy 2. Przykłady produktów z tej grupy to:

– owoce i warzywa w puszkach i słoikach
– prażone orzeszki
– wędzone i peklowane mięsa oraz wędliny
– konserwy rybne
– świeże, niepakowane pieczywo
– sery.

 

Grupa 4 żywności wg klasyfikacji NOVA

Do 4 grupy żywności zaliczane są produkty przetworzone w znacznym stopniu. Wyróżniają się one zawartością dodanego cukru, tłuszczu, białka, a także licznych syntetycznych dodatków, takich jak konserwanty, aromaty, barwniki. Poddawane są zaawansowanym procesom przetwórczym, zatem ich samodzielne przygotowanie w warunkach domowych zazwyczaj nie jest możliwe. Do tej grupy produktów zaliczono m. in.:

– napoje gazowane, napoje energetyczne, słodkie wody smakowe
– słodycze i wypieki cukiernicze
– margaryny roślinne
– dania typu instant
– parówki, pasztety, pakowana pizza, hot dogi, hamburgery, paluszki rybne
– smakowe napoje mleczne.

Oczywiście – taki system klasyfikacji żywności nie jest bez wad. Uwzględnia on bowiem stopień przetworzenia, ale bez uwzględnienia kaloryczności produktów czy zawartości w nich składników odżywczych.

 

Ocena żywności wg skali Nutri – Score

Nutri ScoreAlternatywą dla systemu NOVA jest klasyfikacja Nutri – Score, która polega na stosowaniu pięciokolorowych oznaczeń na etykietach produktów. Oznaczenia stosowane w skali Nutri – Score to:

– A – kolor ciemnozielony
– B – kolor jasnozielony
– C – kolor żółty
– D – kolor pomarańczowy
– E – kolor czerwony

Produkty oznaczane jako A są uznawane za najzdrowsze, zaś E – za najmniej zdrowe. Ocena produktu dokonywana jest m. in. w oparciu o dodatek cukru czy tłuszczów, zawartość błonnika, witamin i składników mineralnych, zawartość warzyw, owoców i orzechów oraz gęstość energetyczną.

Taka klasyfikacja zalecana jest przez Światową Organizację Zdrowia oraz Komisję Europejską. Coraz więcej światowych producentów żywności wykorzystuje odpowiednie oznaczenia skali Nutri – Score na swoich etykietach. Taki sposób oznaczania żywności jest bardzo czytelny i zrozumiały dla konsumentów, zatem najlepiej wpływa na dokonywane wybory zakupowe. Dzięki świadomemu żywieniu możliwa jest profilaktyka i leczenie insulinooporności, cukrzycy typu 2 czy chorób układu krążenia.