Insulinooporność – dlaczego diagnozowana jest tak często?
W ostatnich latach wiele słyszy się o insulinooporności. Wynika to z faktu, że zaburzenie to występuje dziś częściej niż zwykle, ale także z tego, że wiemy coraz więcej o zaburzeniach gospodarki węglowodanowej. Kiedyś zaburzenia te diagnozowane były dopiero na etapie pełnoobjawowej cukrzycy typu 2, dziś możemy wyprzedzić chorobę, diagnozując insulinooporność na wiele lat przed rozwojem cukrzycy.
Skąd się bierze insulinooporność?
Insulinooporność to brak zdolności komórek organizmu do prawidłowej odpowiedzi na działanie insuliny. Po spożyciu posiłku dostarczającego węglowodany ma miejsce wyrzut insuliny przez trzustkę; hormon ten oddziałując na receptory insulinowe obecne w mięśniach, wątrobie, mózgu czy tkance tłuszczowej odpowiada za pozyskiwanie energii z glukozy. Gdy proces ten zostanie zakłócony, wtedy glukoza nie jest zużywana przez komórki, jej poziom we krwi stale wzrasta. W odpowiedzi na hiperglikemię dochodzi do wzmożonej syntezy insuliny, a hiperinsulinemia sprzyja nadwadze. Jeśli w porę nie zostanie wdrożona dieta przy insulinooporności, dojdzie do rozwoju następujących niepożądanych zmian w organizmie:
– rozwoju otyłości
– powstania zaburzeń lipidowych, skutkujących rozwojem nadciśnienia, miażdżycy i chorób serca
– rozwoju cukrzycy typu 2
– rozwoju niealkoholowego stłuszczenia wątroby
– zaburzenia miesiączkowania i problemy z płodnością u kobiet
Kiedyś insulinooporność była terminem znanym jedynie specjalistom zajmującym się pacjentami chorymi na cukrzycę, dziś każdy z nas powinien wiedzieć, czym jest insulinooporność i jak ją rozpoznać. A to naprawdę nie jest trudne – wystarczy bacznie obserwować swój organizm.
Przyczyn insulinooporności upatrywać należy przede wszystkim w niewłaściwym trybie życia. Najważniejsze czynniki ryzyka to dieta o zbyt wysokiej podaży kalorii, dostarczająca wiele węglowodanów, brak aktywności fizycznej, stres. Ostatnio wiele mówi się także o wpływie niedoboru witaminy D na rozwój insulinooporności. Kolejną przyczyną może być stosowanie hormonalnej terapii zastępczej.
Jak się bronić przed insulinoopornością?
Podstawą profilaktyki insulinooporności jest odpowiednia dieta. Jest to taki model żywienia, który doskonale sprawdza się także w leczeniu insulinooporności, a także cukrzycy typu 2. Dlatego warto poznać podstawowe założenia diety w insulinooporności:
– ograniczenie spożywania węglowodanów
– przyjmowanie wyłącznie węglowodanów o niskim indeksie glikemicznym
– zwiększenie podaży tłuszczów
– umiarkowana podaż białka
– odpowiednia kaloryczność diety, zgodna z indywidualnym zapotrzebowaniem na kalorie
Najskuteczniejszą dietę ułoży dietetyk w oparciu o indywidualne zapotrzebowanie na kalorie i stan zdrowia. Jako dietetyk specjalizujący się we wspomaganiu dietą terapii cukrzycy i insulinooporności wiem, jak częsty jest to problem – i jak trudno jest samodzielnie skomponować odpowiednią dietę. Internet pełen jest błędnych informacji i gotowych jadłospisów, których stosowanie skutkuje utrzymaniem nadmiernej masy ciała. Wtedy często insulinooporność traktowana jest jako wytłumaczenie: „mam insulinooporność, więc mam też nadwagę i nic nie mogę z tym zrobić”. A to błąd – wystarczy skorzystać z pomocy dietetyka, a tweedy zarówno nadwaga, jak i insulinooporność odejdą w niepamięć.
Równie ważna jest aktywność fizyczna – regularny trening zwiększa wrażliwość komórek na działanie insuliny i sprzyja utrzymaniu prawidłowej masy ciała. Co jeszcze możemy zrobić? Należy zwrócić uwagę na pojawienie się objawów mogących sugerować insulinooporność:
– zmęczenie i senność
– trądzik
– zaburzenia miesiączkowania
– napadowa ochota na słodycze
– nadwaga
– nadciśnienie
Ważną kwestią jest także regularne wykonywanie podstawowych badań laboratoryjnych, zwłaszcza poziomu glukozy i insuliny na czczo.