Cukrzyca w ciąży

Cukrzyca jest najczęstszym powikłaniem metabolicznym rozpoznawanych w czasie ciąży, które dotkać może od 3 do 5% kobiet ciężarnych. Jeśli właśnie spodziewasz się potomka lub planujesz ciążę, a obawiasz się cukrzycy ciężarnych – przeczytaj ten tekst. Poza garścią informacji dotyczących czynników ryzyka rozwoju cukrzycy w ciąży, jej rozpoznania i zagrożeń, jakie ze sobą niesie, udzielę Ci kilku praktycznych porad dotyczących tego, co jeść w cukrzycy ciężarnych. Ponadto udowodnię Ci, że właściwa dieta w ciąży może skutecznie ustabilizować poziom glukozy we krwi. Zminimalizuje to ryzyko powikłań oraz uzupełni terapię cukrzycy.

Skąd bierze się cukrzyca w ciąży?

Zasadniczo można wyróżnić dwa rodzaje zaburzeń glikemii w ciąży:
– cukrzyca przedciążowa PGDM, gdy kobieta choruje na cukrzycę już przed zajściem w ciążę
– cukrzyca ciążowa GDM, gdy cukrzyca rozwija się podczas ciąży i ustępuje po porodzie
U podstaw zaburzeń poziomu glukozy we krwi leżą towarzyszące ciąży zmiany poziomu hormonów – estrogenów, progesteronu, prolaktyny czy hormonu wzrostu. Wpływa to na sekrecję insuliny i zmniejsza wrażliwość tkanek na insulinę. Rozwija się wtedy insulinooporność oraz hiperglikemia – najczęściej takie zmiany mają miejsce w 24 – 28 tygodniu ciąży. Dlatego to właśnie w tym okresie ciąży wykonywany jest obowiązkowo doustny test tolerancji glukozy.

Czynniki ryzyka rozwoju cukrzycy ciężarnych to:
– wiek powyżej 35 roku życia
– niewłaściwa dieta i siedzący tryb życia
– ciąża mnoga
– przebyte wcześniej poronienia
– duża liczba wcześniejszych ciąż
– zespół policystycznych jajników
– masa ciała dziecka powyżej 4 kg w poprzedniej ciąży
Każda kobieta w ciąży oznacza kilkukrotnie poziom glukozy we krwi na czczo, wykonywany jest także test obciążenia glukozą z 50 g glukozy. Umożliwia to szybkie rozpoznanie cukrzycy ciężarnych.

Cukrzyca ciężarnych – czym to grozi?

Cukrzyca w ciąży wywiera negatywny wpływ zarówno na zdrowie kobiety, jak i rozwijającego się dziecka. Przede wszystkim – dochodzi do zwiększenia masy ciała dziecka, co może wiązać się z komplikacjami okołoporodowymi. U takich noworodków z wysoką masą urodzeniową w przyszłości może dojść do rozwoju cukrzycy typu 2, nadwagi czy otyłości ora schorzeń układu sercowo – naczyniowego. Ponadto płód matki chorej na cukrzycę ciążową wykazuje nieco zwiększone ryzyko zachorowania na niektóre wady rozwojowe, a także opóźnienia rozwoju. Częściej zdarzają się ponadto porody przedwczesne. Kobiety chorujące na cukrzycę w ciąży są natomiast narażone na rozwój nadciśnienia, stanu przedrzucawkowego oraz wysokie ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 w przyszłości.

Dieta w cukrzycy ciężarnych

Podstawą leczenia cukrzycy ciężarnych jest dieta – niekiedy właściwie skomponowany jadłospis umożliwia rezygnację z farmakoterapii. Dieta dla kobiet ciężarnych z cukrzycą polega na dostarczeniu właściwej liczby kalorii, a także mikro – i makroskładników. Zalecany rozkład makroskładników to 40 – 50% tłuszczów, 15 – 20% białka, resztę powinny stanowić węglowodany. Nie należy rezygnować z posiłku wieczornego, gdyż grozi to wystąpieniem nocnej hipoglikemii. Co więcej, powinny się w nim znaleźć węglowodany złożone.

Niewskazana jest zarówno zbyt niska, jak i zbyt wysoka ilość kalorii w diecie. Należy unikać nadmiernego przybierania na wadze, ale nie można dopuścić także do zbyt powolnego przyrostu masy ciała. Optymalny przyrost masy ciała w trakcie całej ciąży to od 9 do 12 kg. Kaloryczność diety wynosi średnio 35 kalorii na każdy kg masy ciała. Zaś w przypadku nadwagi kaloryczność ta jest nieco niższa:

– w przypadku BMI 19,8 – 26: 30 – 32 kcal
– w przypadku BMI 26,1 – 29: 25 – 30
– w przypadku BMI > 29: 24 – 25 kcal

Podaż witamin i minerałów nie różni się od tej zalecanej każdej kobiecie w ciąży. Zalecane są produkty o niskim indeksie glikemicznym, gdyż nie powodują one gwałtownych zmian w poziomie glukozy. Celem diety w cukrzycy ciężarnych jest normalizacja poziomu glukozy we krwi. Jeśli nie uda się tego osiągnąć, konieczne może okazać się wdrożenie insulinoterapii.