Cukrzyca – największe zagrożenie zdrowotne XXI wieku?

Cukrzyca to jedna z chorób cywilizacyjnych, czyli schorzeń przewlekłych generowanych współczesnym, niezdrowym stylem życia. Ostatnie lata upływają pod znakiem lawinowego wzrostu zachorowań na tego typu schorzenia, a szczególnie zauważalne jest to w przypadku cukrzycy. Jeszcze 20 lat temu na cukrzycę chorowało około 30 milionów osób, dziś – jest to aż 350 milionów! I te ponure statystyki stale wzrastają. Już teraz cukrzyca dotyczy prawie 7% światowej populacji – a mówimy przecież jedynie o zdiagnozowanych przypadkach. Trudno określić, jak wiele osób żyje z niezdiagnozowaną cukrzycą. Prognozy na najbliższe lata są zatrważające – w 2025 roku problem cukrzycy może dotyczyć już ponad 500 milionów osób.

W świetle tych szokujących statystyk warto poznać przyczyny tak gwałtownego wzrostu zachorowań na cukrzycę i dowiedzieć się, co możemy zrobić, aby uchronić się przed tą chorobą. A jak się okazuje – możemy bardzo dużo, gdyż kluczową rolę w profilaktyce cukrzycy odgrywa nasz styl życia.

Cukrzyca – co to za choroba?

Cukrzyca to schorzenie prowadzące do poważnych zaburzeń gospodarki węglowodanowo – insulinowej. W przebiegu cukrzycy stwierdzany jest zbyt wysoki poziom glukozy we krwi, czyli hiperglikemia. Spowodowana jest ona nieprawidłowościami w zakresie stężenia insuliny bądź zaburzeń jej działania. Insulina to syntetyzowany przez trzustkę hormon obniżający poziom glukozy we krwi. W zależności od typu cukrzycy, różne mogą być przyczyny zaburzeń węglowodanowo – insulinowych.

Przyczyna cukrzycy typu 1 to niewłaściwa aktywność układu immunologicznego, która prowadzi do syntezy autoprzeciwciał niszczących komórki trzustki. Obniża to zdolności sekrecyjne trzustki oraz prowadzi do niedoboru insuliny. Do rozwoju cukrzycy typu 1 dochodzi najczęściej u osób obciążonych genetycznie, u których zadziałał dodatkowy czynnik środowiskowy, np. infekcje czy dieta o potencjale prozapalnym, a jedną z nowszych teorii jest także związek między niedoborem witaminy D3 a rozwojem cukrzycy typu 1.

Przyczyna cukrzycy typu 2 to niewłaściwy tryb życia – dieta bogata w węglowodany a uboga w tłuszcze i brak aktywności fizycznej to główni winowajcy. Początkowo dochodzi do stałego podwyższenia poziomu glukozy we krwi, co generuje stałą sekrecję insuliny. Z czasem komórki stają się coraz mniej wrażliwe na działanie hormonu – i taki stan określany jest mianem insulinooporności. Z czasem na jej podłożu rozwija się cukrzyca typu 2, w przebiegu której z czasem dochodzi także do ograniczenia syntezy insuliny przez trzustkę. Szczególnym przypadkiem jest cukrzyca ciążowa, która rozwija się w przebiegu ciąży. Jej pojawienie się zwiększa ryzyko rozwoju w przyszłości cukrzycy typu 2. Prawie 90% wszystkich przypadków cukrzycy stanowi cukrzyca typu 2, a zatem ta postać choroby, której skutecznie możemy zapobiegać. Jak to zrobić?

Profilaktyka cukrzycy – Twoje zdrowie w Twoich rękach

Cukrzyca to choroba o charakterze przewlekłym, która wymaga stałej farmakoterapii, a niekiedy także stosowania insuliny w formie zastrzyków. Konieczna jest także zmiana trybu życia na zdrowszy. A jaka jest alternatywa? Zmień styl życia już dziś – wtedy zminimalizujesz ryzyko rozwoju cukrzycy, konieczności przewlekłej terapii oraz rozwoju poważnych powikłań cukrzycy. Jak to zrobić?

Zacznij od unormalizowania masy ciała – nadwaga i otyłość sprzyjają rozwojowi insulinooporności, a w konsekwencji – cukrzycy. Aby zredukować nadmiarowe kilogramy, niezbędna jest zmiana diety i regularna aktywność fizyczna, które poza spalaniem tkanki tłuszczowej, wpłyną pozytywie na gospodarkę węglowodanową. Umiarkowana i regularna aktywność fizyczna pomaga zmniejszyć poziom glukozy we krwi, która wykorzystywana jest jako źródło energii przez pracujące mięśnie. Ponadto sport sprzyja zwiększeniu wrażliwości komórek na działanie insuliny. Nie do przecenienia jest także rola diety – nie chodzi tylko o to, aby dieta dostarczała optymalnej ilości kalorii i sprzyjała redukcji masy ciała. Ważna jest także jakość tej diety – powinna ona dostarczać jak najwięcej antyutleniaczy, a eliminować składniki o działaniu prozapalnym. Kluczowym założeniem takiej diety powinno być znaczące ograniczenie spożycia węglowodanów na rzecz tłuszczów.

Zapobieganie cukrzycy obejmuje także rezygnację z palenia papierosów i spożywania alkoholu, normalizowanie ciśnienia tętniczego krwi a także wykonywanie okresowych badań profilaktycznych. Warto raz w roku oznaczyć poziom glukozy na czczo, dokonać pomiaru ciśnienia tętniczego. Należy także zwrócić uwagę na objawy mogące sugerować insulinooporność lub cukrzycę. Kiedy podejrzewać insulinooporność? Gdy wzrasta nasza masa ciała, tkanka tłuszczowa kumuluje się głównie w okolicy brzucha, a redukcja masy ciała idzie bardzo opornie. Może pojawiać się niekontrolowany apetyt na słodkie produkty, a po spożyciu posiłku pojawia się uczucie zmęczenia i senność. Z kolei objawy cukrzycy to najczęściej:

– wzmożone pragnienie
– wielomocz i częste oddawanie moczu w nocy
– świąd skóry
– częste infekcje grzybicze
– zakażenia układu moczowo – płciowego
– senność i zmęczenie.