Chorujesz na cukrzycę? Trenuj!
Osoby, u których zdiagnozowano cukrzycę powinny zmienić tryb życia na zdrowszy. Nie wystarczy jedynie sięgać po leki obniżające poziom glukozy we krwi czy insulinę. Konieczne jest stosowanie odpowiedniej diety w cukrzycy, a także regularna aktywność fizyczna. Osoby cierpiące na cukrzycę często unikają intensywniejszych treningów – wszystko z obawy przed hipoglikemią, czyli nadmiernym spadkiem poziomu glukozy we krwi. Podczas treningu to właśnie glukoza stanowi podstawowe źródło energii dla pracujących mięśni. Ale te obawy są całkowicie nieuzasadnione – wystarczy stopniowo przyzwyczajać organizm do coraz intensywniejszych treningów, a aktywność fizyczną uzupełnić dietą normalizującą poziom glukozy we krwi.
Jak trenować chorując na cukrzycę?
W fizjologicznych warunkach organizm ma zdolność do utrzymania prawidłowego poziomu glikemii we krwi. Odbywa się to na drodze pozyskiwania energii z glikogenu mięśniowego, ale także glukozy i wolnych kwasów tłuszczowych uwalnianych z wątroby. Jednak u osób dotkniętych cukrzycą metabolizm glukozy jest zaburzony – a to może prowadzić do zwiększenia ryzyka wystąpienia hipoglikemii. U osób cierpiących na cukrzycę typu 1 i niedobór insuliny, podczas wysiłku fizycznego może dojść do nasilonej syntezy hormonów przeciwstawnych do insuliny. Wynika to z faktu, iż wysiłek fizyczny zwiększa we krwi poziom glukagonu, czyli hormonu uwalniającego glukozę z jej depozytów mięśniowych i wątrobowych. A zaburzenie syntezy antagonistów insuliny przy jednoczesnym jej niedoborze stwarzać może ryzyko znacznej hiperglikemii oraz kwasicy ketonowej. A kolei podczas leczenia cukrzycy insuliną zagrożenie jest nieco inne – podawanie insuliny z zewnątrz może ograniczać mobilizację glukozy podczas wysiłku – a to stwarza ryzyko hipoglikemii. Oczywiście nie oznacza to, że osoby z cukrzycą skazane są na siedzący tryb życia –wręcz przeciwnie. Regularna aktywność fizyczna jest możliwa, co więcej – jest konieczna.
Kwestię rozpoczęcia regularnych treningów warto skonsultować z lekarzem. W przypadku braku przeciwwskazań – można przystąpić do treningów. Najlepiej jest zacząć stopniowo – to zalecenie dotyczy zwłaszcza pacjentów starszych i z niewyrównaną cukrzycą. Osoby młode z dobrze kontrolowanym poziomem glikemii mogą bez obaw wykonywać większość form aktywności fizycznej. Najważniejsze zalecenia, których warto przestrzegać podczas treningów to:
– unikanie aktywności fizycznej na czczo
– kontrolowanie pomiaru glikemii przy użyciu glukometru; gdy przed planowanym treningiem glikemia wynosi poniżej 5,5 mmol/ l – wówczas warto przełożyć trening do momentu unormalizowania się poziomu glikemii
– posiadanie przy sobie przekąski stanowiącą źródło węglowodanów
– unikanie trenowania w samotności i zawsze posiadanie na nadgarstku opaski informującej o byciu diabetykiem
– dbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu.
Trening w cukrzycy uzupełnij odpowiednią dietą
Osoby chorujące na cukrzycę – zwłaszcza te trenujące – bardzo często popełniają podstawowy błąd dietetyczny, czyli spożywają zbyt wiele węglowodanów. Podyktowane jest to obawą przed hipoglikemią i błędnym mniemaniem, że spożycie węglowodanów w okresie okołotreningowym zapewni bardziej efektywną pracę mięśni i zapobiegnie hipoglikemii. Jednak takie rozwiązanie może jeszcze bardziej przyczynić się do zaburzeń gospodarki węglowodanowo – insulinowej. Jedynym skutecznym postepowaniem jest przestrzeganie diety, która – jak pokazują badania kliniczne – idealnie sprawdza się u osób z cukrzycą i pozwala normalizować poziom glikemii. Mowa o diecie opartej na tłuszczach, w której znacząco ograniczone jest spożywanie węglowodanów. Dzięki takiemu modelowi żywienia możliwe jest regularne trenowanie, redukcja masy ciała, ograniczenie przewlekłego stanu zapalnego towarzyszącego hiperglikemii. Znajduje to m. in. wyraz w poprawie wyników badań – pacjenci stosujący dietę opartą na tłuszczach mogą ograniczyć dawki przyjmowanych leków hipoglikemizujących, gdyż poziom glukozy i hemoglobiny glikowanej ulega normalizacji.
Idealna dieta w cukrzycy to taka, która jest skomponowana indywidualnie. Korzystanie z gotowych diet dostępnych w internecie bądź gabinecie diabetologa to zły pomysł. Dieta powinna uwzględniać bowiem aktualny stan zdrowia i wyniki badań, wagę, stopień aktywności fizycznej. Dlatego niezbędna jest wizyta u dietetyka, najlepiej takiego, który specjalizuje się we współpracy z osobami dotkniętymi cukrzycą czy insulinoopornością. Moja działalność jako dietetyka koncentruje się właśnie na wspomaganiu dietą terapii chorób przewlekłych i osiąganiu spektakularnych efektów w postaci poprawy stanu zdrowia.