Oliwa z oliwek, olej kokosowy i masło – wpływ na zdrowie

Oliwa z oliwek, olej kokosowy i masło – wpływ na zdrowiePrzez wiele lat za najzdrowszy tłuszcz uznawana była oliwa z oliwek. Kojarzona z dietą śródziemnomorską, utożsamiana z pozytywnym wpływem na układ sercowo – naczyniowy – oliwa z oliwek spożywana była bardzo chętnie. Nie każdy wiedział jednak, że tłoczona na zimno oliwa, czyli jej postać nierafinowana nie nadaje się do smażenia. Owszem – dodanie oliwy z oliwek do sałaty czy spożycie jej w innej postaci bez poddawania obróbce cieplnej dostarcza cennych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Ale smażenie na oliwie z oliwek to jeden z najczęstszych błędów, którego konsekwencjami jest dostarczanie wraz z dietą zwiększonych ilości tłuszczów trans. Po zachwycie oliwą z oliwek przyszedł czas ogromnej popularności oleju kokosowego. Olej ten ceniony jest przede wszystkim za wysoką zawartość średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych. A co z masłem? Ten nieco zapomniany tłuszcz zwierzęcy jest nierzadko eliminowany z diety lub jego spożycie jest mocno ograniczone. A przecież na przestrzeni ostatnich kilku lat zmieniło się nasze spojrzenie na tłuszcze, zwłaszcza zwierzęce. Jak zatem przedstawiają się wyniki badań dotyczących wpływu poszczególnych rodzajów tłuszczu na zdrowie?

 

Olej kokosowy

Olej kokosowy to olej wyróżniający się na tle innych olejów roślinnych wysoką zawartością nasyconych kwasów tłuszczowych, zwłaszcza średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych. W oleju kokosowym jest ich aż 90%, z czego większość stanowi kwas laurynowy. Ten unikatowy nasycony kwas tłuszczowy wykazuje silne właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Inne nasycone kwasy tłuszczowe występujące w oleju kokosowym to m. in. kwas mirystynowy, palmitynowy, kaprynowy i kaprylowy. Z kolei nienasycone kwasy tłuszczowe reprezentowane są przez kwas oleinowy, linolowy oraz linolenowy.

W metaanalizie przeprowadzonej przez Eyres i wsp. w 2016 roku badano wpływ konsumpcji oleju kokosowego na rozwój ryzyka schorzeń układu krążenia. Analizie poddano liczne publikacje i badania dotyczące wpływu spożywania orzechu kokosa, oleju kokosowego czy mleka kokosowego na zdrowie. W badaniach klinicznych nie zdobyto dowodów świadczących bezpośrednio o tym, że olej kokosowy wpływa pozytywnie na kondycję serca i układu krążenia. Wykazano co prawda wzrost stężenia cholesterolu HDL, ale brak jest danych o wpływie oleju kokosowego na markery stanu zapalnego, które mogą leżeć u podstaw miażdżycy i jej powikłań.

 

Oliwa z oliwek

Oliwa z oliwek to olej roślinny bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe, zwłaszcza kwasów omega 9 (kwas oleinowy), a także omega 6 (kwas linolowy) i omega 3 (kwas linolenowy). Jak taka kompozycja kwasów tłuszczowych wpływa na układ krążenia? Badanie przeprowadzone przez Khaw i wsp. polegało na ocenie lipidogramu u osób spożywających tłoczoną na zimno oliwę z oliwek. Spożywanie nierafinowanej oliwy z oliwek u osób w wieku 55 – 80 lat może wpływać na redukcję ryzyka sercowo – naczyniowego. Jak uzyskano takie wnioski? W trwającym ponad 4 i pół roku badaniu analizowano m. in. ilość epizodów sercowych, a także przypadków śmiertelnych spowodowanych chorobami układu krążenia bądź innymi schorzeniami.

 

Masło

masłoMasło to wartościowy tłuszcz zwierzęcy, w skład którego wchodzą kwasy tłuszczowe nasycone. I wcale nie należy obawiać się spożywania tłuszczów nasyconych, gdyż jednoznacznie wykazano (zwłaszcza w przełomowych badaniach szwedzkich naukowców), że nie ma bezpośredniego związku między spożyciem tłuszczów zwierzęcych a wzrostem ryzyka rozwoju chorób układu sercowo – naczyniowego. Do podobnych wniosków doszli badacze (Pimpin i wsp.), którzy przeanalizowali wpływ konsumpcji masła na kondycję układu sercowego. W badaniu nie wykazano znaczącego wpływu spożycia masła na wystąpienie incydentów sercowo – naczyniowych czy zwiększenie śmiertelności. Wniosek? Nie należy unikać żadnych tłuszczów – ani tych nienasyconych, ani nasyconych. Tego makroskładnika nie powinno zabraknąć w diecie dziecka i dorosłego. Dieta bazująca na tłuszczach jest bowiem zdrowa, a bardziej szkodliwy wpływ na organizm ma unikanie spożywania tłuszczów niż włączenie ich do diety. Należy jedynie zwrócić uwagę na jakość tłuszczów – powinny pochodzić one z jak najmniej przetworzonych produktów. Wówczas nawet smalec czy tłuste mięsa nam nie zaszkodzą.